स्टेगनोग्राफी

 

 

 

..........................................................

 

एखाद्या फाईलमध्ये, छायाचित्रात किंवा मेसेजमध्ये गुप्तपणे डेटा लपवणे याला स्टेगनोग्राफी (Steganography) असे म्हणतात. स्टेगनोग्राफीचा (Steganography) वापर ४४० बीसी (440 BC)मध्ये केल्याचा उल्लेख सापडतो. पूर्वीच्या काळी गुलामांचे टक्कल करून त्याच्या डोक्यावर चित्राद्वारे संदेश लिहून योग्य त्या ठिकाणी पाठवला जायचा. पूर्वी चीनमध्ये असे संदेश सिल्कवर लिहिले जायचे व नंतर ते मेणाच्या बॉलमध्ये ठेवले जायचे. अशी अनेक उदाहरणे सांगता येतील.

 

सध्याच्या संगणक युगात या पद्धतीचा वापर हॅकर्सकडून मालवेअर पसरविण्यासाठी केला जातो. अशा मालवेअरद्वारे एखाद्या व्यक्तीच्या संगणक किंवा मोबाईलचा माध्यम म्हणून वापर करून संबंधित व्यक्तीची वैयक्तिक माहिती, त्याचे संगणक किंवा मोबाईलमध्ये जतन करून ठेवलेले बँक खात्यांचे तपशील, डेबिट/क्रेडीट कार्ड, अन्य खात्यांचे युजरआयडी पासवर्ड अशी सगळी माहिती मिळवली जाते. 

 

बऱ्याच वेळा अनोळखी/अज्ञात व्यक्तींकडून आपल्याला मेल येतात किंवा मेसेजेस येतात. ते पाहत असताना अनावधानाने सदर मेल किंवा मेसेज सोबत जोडलेली एखादी इमेज आपल्याकडून डाऊनलोड केली जाते. अशा इमेजमध्ये दडविलेला मालवेअर आपल्या संगणक किंवा मोबाईलवर प्रस्थापित होतो. तो प्रस्थापित झाल्यानंतर त्याच्या केलेल्या कोडिंगनुसार त्याचे कार्य चालू होते. स्टेगनोग्राफी (Steganography) हा एक ट्रोजन हॉर्स मालवेअरचा प्रकार म्हणावा लागेल.